1. XU THẾ PHÁT TRIỂN CHÍNH CỦA THẾ GIỚI SAU CHIẾN TRANH LẠNH.
CH: Nêu xu thế phát triển của thế giới sau Chiến tranh lạnh và lấy ví dụ minh họa.
2. XU THẾ ĐA CỰC TRONG MỐI QUAN HỆ QUỐC TẾ.
CH: Trình bày khái niệm đa cực.
CH: Đọc thông tin, tư liệu và quan sát các hình 3, 4, nêu xu thế đa cực trong quan hệ quốc tế sau Chiến tranh lạnh.
LUYỆN TẬP
CH1: Nêu xu thế chính của thế giới sau Chiến tranh lạnh và tác động đối với Việt Nam.
VẬN DỤNG
CH2: Theo em, để trở thành một cực trong thế giới đa cực, các quốc gia cần phải làm gì?
PHẦN II . lời giải tham khảo
BÀI 3: TRẬT TỰ THẾ GIỚI SAU CHIẾN TRANH LẠNH
PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK
1. Xu thế phát triển của thế giới sau Chiến tranh lạnh và lấy ví dụ minh họa:
Xu thế phát triển của thế giới sau Chiến tranh lạnh Sau Chiến tranh lạnh, thế giới chứng kiến nhiều chuyển biến lớn. Một số xu thế chính là:
Xu thế hòa hoãn, hợp tác và đối thoại quốc tế được đẩy mạnh: Các nước chuyển từ đối đầu sang hợp tác nhằm giải quyết các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, xung đột khu vực, khủng bố và phát triển kinh tế. Ví dụ minh họa: Quan hệ giữa Mỹ và Nga sau Chiến tranh lạnh có lúc hợp tác về kiểm soát vũ khí hạt nhân (Hiệp ước START I, START II).
Xu thế toàn cầu hóa diễn ra mạnh mẽ: Kinh tế, chính trị, văn hóa giữa các quốc gia trở nên gắn bó hơn. Toàn cầu hóa giúp tăng cường thương mại, đầu tư quốc tế và giao lưu văn hóa nhưng cũng làm gia tăng sự phụ thuộc lẫn nhau. Ví dụ minh họa: Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) được thành lập năm 1995, thúc đẩy thương mại toàn cầu.
Sự xuất hiện của trật tự thế giới đa cực: Không còn hai cực đối đầu Mỹ - Liên Xô, nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế như EU, Trung Quốc, Nhật Bản vươn lên như những cực mới trong quan hệ quốc tế. Ví dụ minh họa: Liên minh châu Âu (EU) trở thành một khối kinh tế lớn và có vai trò chính trị quan trọng trên thế giới.
Các xung đột khu vực vẫn diễn ra: Nhiều khu vực tiếp tục xảy ra xung đột sắc tộc, tôn giáo, tranh chấp lãnh thổ. Ví dụ minh họa: Xung đột Israel - Palestine kéo dài và phức tạp hơn sau Chiến tranh lạnh.
2. Xu thế đa cực trong mối quan hệ quốc tế:
Khái niệm đa cực: Đa cực là một trật tự quốc tế trong đó tồn tại nhiều trung tâm quyền lực lớn (quốc gia hoặc tổ chức) có vai trò tương đối cân bằng, cùng ảnh hưởng đến các vấn đề quốc tế và khu vực.
Xu thế đa cực trong quan hệ quốc tế sau Chiến tranh lạnh:
Nguyên nhân: Sự sụp đổ của Liên Xô (1991) làm trật tự hai cực sụp đổ. Mỹ vẫn duy trì vị thế siêu cường nhưng các quốc gia khác như Trung Quốc, Nga, Nhật Bản và khối EU cũng vươn lên mạnh mẽ
.Đặc điểm: Không còn một quốc gia nào đủ khả năng chi phối hoàn toàn thế giới. Các trung tâm quyền lực phải tương tác, hợp tác hoặc đối đầu để bảo vệ lợi ích của mình.
Ví dụ:EU phát triển mạnh mẽ, tạo nên một khối kinh tế và chính trị có tầm ảnh hưởng lớn.Trung Quốc trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, gia tăng vai trò tại châu Á và toàn cầu.Nga tái thiết vị thế cường quốc thông qua các hoạt động quân sự và ngoại giao.
LUYỆN TẬP:
CH1: Nêu xu thế chính của thế giới sau Chiến tranh lạnh và tác động đối với Việt Nam:
Xu thế chính của thế giới sau Chiến tranh lạnh:
Hòa hoãn, hợp tác quốc tế gia tăng.
Toàn cầu hóa kinh tế diễn ra mạnh mẽ.
Trật tự đa cực trong quan hệ quốc tế hình thành.
Xung đột khu vực vẫn tiếp diễn.
Tác động đối với Việt Nam:
Cơ hội:Việt Nam tham gia hội nhập quốc tế, tận dụng toàn cầu hóa để phát triển kinh tế.Tăng cường hợp tác với các nước lớn và tổ chức quốc tế như WTO, ASEAN.Mở rộng quan hệ ngoại giao đa phương, cải thiện vị thế quốc tế.
Thách thức:Phải đối mặt với các vấn đề cạnh tranh kinh tế, sự lệ thuộc vào các thị trường lớn.Giải quyết các vấn đề liên quan đến chủ quyền quốc gia, đặc biệt ở Biển Đông.
VẬN DỤNG:
CH2: Theo em, để trở thành một cực trong thế giới đa cực, các quốc gia cần phải làm gì?
Để trở thành một cực trong thế giới đa cực, các quốc gia cần:
Phát triển kinh tế mạnh mẽ: Đây là yếu tố cơ bản để nâng cao sức mạnh quốc gia. Quốc gia cần có năng lực cạnh tranh về công nghệ, thương mại và đầu tư.
Xây dựng quân sự vững mạnh: Khả năng quốc phòng và công nghệ quân sự tiên tiến sẽ giúp bảo vệ chủ quyền và gia tăng ảnh hưởng quốc tế.
Nâng cao vai trò chính trị và ngoại giao: Quốc gia cần tham gia tích cực vào các tổ chức quốc tế, đóng góp vào giải quyết các vấn đề toàn cầu.
Phát triển giáo dục và khoa học công nghệ: Tăng cường năng lực nội sinh thông qua đổi mới giáo dục và ứng dụng công nghệ cao.
Xây dựng lòng tin và quan hệ quốc tế: Thiết lập quan hệ hợp tác với các nước khác, duy trì vị trí cân bằng trong các mối quan hệ quốc tế.
