Câu hỏi: Hãy kể lại một hành vi bạo lực học đường mà em đã gặp phải hoặc chứng kiến. Em có suy nghĩ và cảm nhận gì về hành vi đó?
KHÁM PHÁ
1. Biểu hiện, nguyên nhân và tác hại của bạo lực học đường
Câu 1: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi: (trang 38, 39 phần 1 SGK)
a) Bạo lực học đường là gì? Hãy nêu các biểu hiện của bạo lực học đường trong các trường hợp trên. Theo em, còn có những biểu hiện nào khác của bạo lực học đường?
b) Hãy nêu những nguyên nhân của bạo lực học đường trong các trường hợp trên. Theo em, bạo lực học đường còn do những nguyên nhân nào khác?
c) Trong các trường hợp trên, các bạn C, H, Q, N đã phải chịu những hậu quả gì? Em hãy liệt kê những tác hại của bạo lực học đường theo gợi ý dưới đây:
2. Cách ứng phó với bạo lực học đường
Câu 1: Em hãy đọc các trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi: (Trang 39 mục 2 sgk)
a) Trong những trường hợp trên, các bạn đã làm gì để phòng tránh bạo lực học đường?
b) Theo em, học sinh cần làm gì để phòng tránh bạo lực học đường?
Câu 2: Em hãy đọc các trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi: (Trang 40 mục 2 sgk)
a) Em hãy nhận xét cách ứng phó của T và B trong các trường hợp trên.
b) Theo em, học sinh nên làm gì và không nên làm gì khi xảy ra bạo lực học đường? Liệt kê theo gợi ý dưới đây:
Câu 3: Em hãy đọc các trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi: (Trang 40, 41 mục 2 sgk)
a) Em hãy nhận xét cách ứng phó của các bạn trong những trường hợp trên.
b) Theo em, sau khi xảy ra bạo lực học đường, học sinh nên làm gì và không nên làm gì? Vì sao?
PHÒNG, CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG (PHẦN 2)
PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK
KHÁM PHÁ
3. Một số quy định cơ bản của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường
Câu hỏi: Ở trường hợp 2 trong nội dung cách ứng phó sau khi xảy ra bạo lực học đường (mục 2), các học sinh nam đánh bạn M như vậy có vi phạm quy định của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường không? Vì sao?
b) Em hãy nêu một số quy định cơ bản của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường.
LUYỆN TẬP
Câu 1: Em hãy cho biết các ý kiến dưới đây đúng hay sai? Vì sao?
a) Bạo lực học đường chỉ có một biểu hiện là đánh nhau.
b) Bạo lực học đường do nhiều nguyên nhân gây ra.
c) Bạo lực học đường chỉ gây ra tác hại về sức khỏe thể chất.
d) Việc phòng, chống bạo lực học đường là trách nhiệm riêng của ngành Giáo dục.
Câu 2: Em có nhận xét gì về hành vi của các bạn dưới đây?
a) Một số bạn trong lớp thường xuyên trêu chọc, bắt nạt G vì G nhỏ bé và nhút nhát.
b) S kể với bố mẹ việc mình bị H trấn lột tiền dù H đe dọa không được kể với ai.
c) Thấy một bạn trong lớp bị đánh, Q vội lấy điện thoại ra quay phim để đăng lên mạng.
d) N muốn bỏ học vì bị nhiều bạn ở trường chế giễu.
Câu 3: Hãy đề xuất các biện pháp phù hợp để phòng tránh bạo lực học đường khi xuất hiện những tình huống sau:
a) Em nhận được tin nhắn hoặc thư đe dọa từ người khác.
b) Một người bạn đang có mâu thuẫn với em hẹn ở lại trường nói chuyện riêng sau buổi học.
c) Một nhóm học sinh cùng trường yêu cầu em tới chỗ vắng với thái độ khó chịu, đe dọa.
d) Em vô tình nghe thấy nhóm bạn nam cùng lớp bàn kế hoạch cuối buổi học chặn đường đánh một bạn lớp bên cạnh.
Câu 4: Đóng vai xử lí các tình huống dưới đây:
a) Giờ ra chơi, V nhìn thấy trong cặp sách của N có một cuốn nhật kí nên đã giật lấy. N đuổi theo yêu cầu V trả lại nhưng bạn không đồng ý mà còn mở cuốn nhật kí và đọc vài câu cho các bạn khác cùng nghe để trêu chọc N. N rất tức giận với hành vi của V nhưng không biết nên làm gì.
Nếu em là N, em sẽ xử lí tình huống này như thế nào? Vì sao?
b) Biết tin Đ bị S bắt nạt nhiều lần, bạn thân của Đ là T vô cùng tức giận. T bày tỏ ý định sẽ rủ thêm bạn chặn đường dạy cho S một bài học.
Nếu biết sự việc đó, em sẽ nói gì với Đ và T?
c) Nhiều lần bị một số bạn trong trường trấn lột tiền ăn sáng nhưng D giấu không kể lại với gia đình.
Câu 1: Em hãy tham gia các hoạt động tuyên truyền về phòng, chống bạo lực học đường do nhà trường, địa phương tổ chức và ghi lại cảm xúc, cách phòng chống bạo lực học đường mà em rút ra qua các hoạt động đó.
Câu 2: Em hãy thiết kế một khẩu hiệu hoặc vẽ một bức tranh để tuyên truyền về phòng, chống bạo lực học đường và thuyết minh về sản phẩm đó.
PHẦN II: LỜI GIẢI
PHÒNG CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG ( PHẦN 1)
MỞ ĐẦU
Câu hỏi: Hãy kể lại một hành vi bạo lực học đường mà em đã gặp phải hoặc chứng kiến. Em có suy nghĩ và cảm nhận gì về hành vi đó?
KHÁM PHÁ
1. Biểu hiện, nguyên nhân và tác hại của bạo lực học đường
Câu 1: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi: (trang 38, 39 phần 1 SGK)
a) Bạo lực học đường là gì? Hãy nêu các biểu hiện của bạo lực học đường trong các trường hợp trên. Theo em, còn có những biểu hiện nào khác của bạo lực học đường?
Giải thích:
Bạo lực học đường là hành vi hành hạ, ngược đãi, đánh đập; xâm hại thân thể, sức khoẻ; lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm; cô lập, xua đuổi và các hành vi cố ý khác gây tổn hại về thể chất, tinh thần của người học xảy ra trong cơ sở giáo dục hoặc lớp học độc lập.
Biểu hiện của bạo lực học đường trong các trường hợp trên:
Trường hợp 1: C đã gây gổ đánh nhau và làm bạn cùng lớp bị thương.
Trường hợp 2: H bị bạn cùng lớp cô lập, nói xấu và ghép ảnh chế giễu khiến H cảm thấy tự ti.
Trường hợp 3: N trêu chọc Q khiến Q mất thể diện, và sau đó Q đã đánh N.
Các biểu hiện khác: Bạo lực học đường có thể bao gồm việc đánh đập, ngược đãi, chê bai, lăng mạ, đe dọa, khủng bố, cô lập, lan truyền thông tin sai sự thật về người học.
b) Hãy nêu những nguyên nhân của bạo lực học đường trong các trường hợp trên. Theo em, bạo lực học đường còn do những nguyên nhân nào khác?
Giải thích:
Nguyên nhân của bạo lực học đường trong các trường hợp trên:
Trường hợp 1: C thiếu sự quan tâm, dạy dỗ từ gia đình, giao du với bạn xấu, thiếu kỹ năng sống, không biết cách giải quyết mâu thuẫn.
Trường hợp 2: Vì đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi học sinh, nhóm bạn đông có xu hướng cô lập, nói xấu bạn có mâu thuẫn.
Trường hợp 3: N có tính cách thích trêu chọc bạn, còn Q không giữ được bình tĩnh khi bị trêu chọc, dẫn đến xô xát.
Một số nguyên nhân khác: Thiếu kỹ năng sống, thiếu sự quan tâm từ gia đình và nhà trường, ảnh hưởng từ môi trường xã hội không lành mạnh.
c) Trong các trường hợp trên, các bạn C, H, Q, N đã phải chịu những hậu quả gì? Em hãy liệt kê những tác hại của bạo lực học đường theo gợi ý dưới đây:
Giải thích:
Trường hợp 1: C bị nhà trường kỉ luật.
Trường hợp 2: H bị khủng hoảng tâm lý nghiêm trọng, có dấu hiệu trầm cảm.
Trường hợp 3: Q và N bị nhà trường kỉ luật.
Tác hại của bạo lực học đường:
Đối với học sinh: Hình thành thói hung hăng, tác động tiêu cực đến nhân cách, ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tâm lý, ảnh hưởng đến học tập và tương lai.
Đối với gia đình: Gây ra bất hòa, chia rẽ trong gia đình, ảnh hưởng đến tương lai gia đình.
Đối với nhà trường và xã hội: Mất đi những người tài năng, ảnh hưởng đến môi trường học tập và phát triển xã hội.
2. Cách ứng phó với bạo lực học đường
Câu 1: Em hãy đọc các trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi: (Trang 39 mục 2 sgk)
a) Trong những trường hợp trên, các bạn đã làm gì để phòng tránh bạo lực học đường?
Giải thích:
Trường hợp 1: V nhờ sự giúp đỡ của mẹ và cô giáo khi có nguy cơ bị bạo lực học đường.
Trường hợp 2: T nhận sai và xin lỗi khi gây phiền phức cho bạn, giúp giảm căng thẳng và không bị trả đũa.
b) Theo em, học sinh cần làm gì để phòng tránh bạo lực học đường?
Giải thích:
Kết bạn với những bạn tốt.
Trang bị kiến thức và kỹ năng liên quan đến bạo lực học đường.
Thông báo cho giáo viên hoặc người lớn khi phát hiện nguy cơ.
Tránh tụ tập ở những nơi có nguy cơ xảy ra bạo lực.
Câu 2: Em hãy đọc các trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi: (Trang 40 mục 2 sgk)
a) Em hãy nhận xét cách ứng phó của T và B trong các trường hợp trên.
Giải thích:
T giữ bình tĩnh, không hoảng sợ và tìm người giúp đỡ khi bị nhóm học sinh cướp đồ.
B sốc khi thấy bức ảnh ghép nhưng ngay lập tức tìm sự giúp đỡ từ cô giáo.
b) Theo em, học sinh nên làm gì và không nên làm gì khi xảy ra bạo lực học đường?
Giải thích:
Nên làm: Giữ bình tĩnh, nhờ sự giúp đỡ, tìm cách thoát khỏi tình huống nguy hiểm.
Không nên làm: Không khiêu khích, thách thức, không sử dụng bạo lực để đáp trả, tránh tham gia bạo lực.
Câu 3: Em hãy đọc các trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi: (Trang 40, 41 mục 2 sgk)
a) Em hãy nhận xét cách ứng phó của các bạn trong những trường hợp trên.
A đã nhận thức đúng đắn và tìm sự giúp đỡ từ thầy cô.
M không giấu giếm nhưng quyết định tự giải quyết vấn đề một mình.
b) Theo em, sau khi xảy ra bạo lực học đường, học sinh nên làm gì và không nên làm gì? Vì sao?
Giải thích:
Nên làm: Thông báo cho bố mẹ, thầy cô, công an và nhờ sự giúp đỡ từ các cơ sở chuyên môn để nhận sự hỗ trợ kịp thời.
Không nên làm: Giấu giếm, tự giải quyết bằng biện pháp tiêu cực, không thể giải quyết vấn đề tận gốc và để lại hậu quả lâu dài.
PHÓNG CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG ( PHẦN 2)
KHÁM PHÁ
Câu 3 : Một số quy định cơ bản của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường
Câu hỏi : Ở trường hợp 2 trong nội dung cách ứng phó sau khi xảy ra bạo lực học đường (mục 2), các học sinh nam đánh bạn M như vậy có vi phạm quy định của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường không? Vì sao?
b) Nêu một số quy định cơ bản của pháp luật về phòng chống bạo lực học đường.
Trả lời :
a) Các học sinh nam đánh bạn M trong trường hợp này có vi phạm quy định của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường. Hành vi này làm tổn hại đến cơ thể của người học, vi phạm quyền được bảo vệ của người học trong môi trường giáo dục.
b) Một số quy định cơ bản của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường được quy định tại Điều 6 Nghị định 80/2017/ND-CP, bao gồm việc bảo vệ môi trường học đường an toàn, lành mạnh, thân thiện. Ngoài ra, cần có sự phân phối hợp lý của nhà trường, gia đình và cộng đồng để ngăn chặn và xử lý các hành vi bạo lực trong học đường.
LUYỆN TẬP
Câu 1 : Em hãy chọn những ý kiến dưới đây đúng hay sai? Vì sao?
a) Bạo lực học đường chỉ có một biểu thức đánh nhau.
Trả lời : Sai. Bởi vì bạo lực học đường có nhiều biểu hiện, không chỉ là đánh nhau mà còn có các hành vi xâm hại tinh thần, trấn lột tài sản, bắt hùng, đe dọa…
b) Bạo lực học đường do nhiều nguyên nhân gây ra.
Trả lời : Đúng. Nguyên nhân bạo lực học đường có thể đến từ đặc điểm tâm sinh lý của học sinh thiếu kiến thức và kỹ năng sống, ảnh hưởng từ môi trường gia đình và xã hội, thiếu quan tâm của nhà trường,…
c) Bạo lực học đường chỉ gây tác hại về sức khỏe thể chất.
Trả lời : Sai. Bạo lực học đường không chỉ gây ra tác hại về chất mà còn ảnh hưởng đến tâm lý, tinh thần của nạn nhân, để lại hậu quả nặng nề cho gia đình, nhà trường và xã hội.
d) Việc phòng, chống bạo lực học đường là trách nhiệm riêng của ngành Giáo dục.
Trả lời : Sai. Công việc phòng bạo lực học đường là trách nhiệm của toàn xã hội, bao gồm nhà trường, gia đình và cộng đồng.
Câu 2 : Em có nhận xét gì về hành động của các bạn dưới đây không?
a) Một số bạn trong lớp thường xuyên trêu chọc, bắt nạt G vì G nhỏ bé và mít.
Trả lời : Đây là hành vi bạo lực học đường. G không nên chịu đựng mà cần tìm sự giúp đỡ từ thầy cô và gia đình.
b) Kể với bố mẹ việc mình bị H lột tiền dù H đe dọa không được kể với ai.
Trả lời : Đây là hành vi bạo lực học đường, và việc làm kể với bố mẹ là đúng đắn. Báo cáo giúp chấm dứt hành vi xâm hại và bảo vệ quyền lợi của S.
c) Tìm thấy một bạn ở lớp đánh nhau, Q ngựa lấy điện thoại ra quay phim để đăng lên mạng.
Trả lời : Đây là hành vi sai trái. Q không chỉ giúp bạn mà còn tạo ra hổ xấu cho bạn khi đăng video lên mạng. Q. can end để chấm dứt hành vi bạo lực, hoặc báo cáo cho người học.
d) N muốn bỏ học vì có nhiều bạn ở trường chế độ lớn.
Trả lời : Đây là hành vi bạo lực học đường. N cần Dũng cảm tìm sự trợ giúp từ gia đình và thầy cô.
Câu 3 : Hãy đề xuất các biện pháp phù hợp để tránh bạo lực học đường khi đưa ra những tình huống sau:
a) Em đã nhận được tin nhắn hoặc thư đe dọa từ người khác.
Trả lời : Em nên chặn tin nhắn từ những người đó và không trả lời. Nếu tình trạng tiếp tục diễn ra, hãy báo cáo với thầy cô hoặc người lớn để can thiệp.
b) Một người bạn đang kiên quyết với em hẹn hò ở lại trường nói chuyện riêng sau buổi học.
Trả lời : Em không nên gặp riêng bạn ở những nơi vắng vẻ. Vui lòng chọn nơi cộng đồng hoặc nơi có người khác để đảm bảo an toàn. Nếu thấy không an toàn, em nên báo cho thầy cô.
c) Một nhóm học sinh cùng trường yêu cầu em tới chỗ vắng với thái độ khó chịu, đe dọa.
Trả lời : Em không đồng ý đi và nhanh chóng. Nếu cần, hãy tìm sự trợ giúp từ người lớn hoặc thông báo cho thầy cô.
d) Em vô tình nghe thấy nhóm bạn cùng lớp bàn kế hoạch học tập cuối cùng ngăn chặn đường đi của bạn ở lớp bên cạnh.
Trả lời : Em cần báo ngay cho thầy cô giáo để họ có thể yêu thích thời gian, liên tục hành động bạo lực.
Câu 4 : Đóng vai trò xử lý các vấn đề dưới đây:
a) Lúc chơi, V nhìn thấy trong cặp sách của N có một cuốn nhật ký nên đã giật lấy. N hưng theo yêu cầu V trả lại nhưng bạn không đồng ý mà còn mở cuốn nhật ký và đọc vài câu cho các bạn khác cùng nghe để nói N. N rất tức giận với hành vi của V nhưng không biết nên làm gì.
Trả lời : Nếu em là N, em sẽ yêu cầu V trả lại cuốn nhật ký của mình và giải thích rằng hành động đọc cuốn nhật ký của người khác là xâm phạm đời tư và không thể chấp nhận được. Nếu V không nghe, em sẽ nhờ sự can thiệp của thầy cô.
b) Biết tin Đ bị S bắt nổi nhiều lần, bạn thân của Đ là Tvô cùng giận dữ. Trình bày ý định sẽ đề nghị bạn chặn đường dạy cho S một bài học.
Trả lời : Em nên khuyên Đ và T phải bình tĩnh và không thực hiện theo cách trả thù. T nên động viên kể lại chuyện này với gia đình hoặc thầy cô để có giải pháp hỗ trợ kịp thời.
c) Nhiều lần một số bạn ở trường yên tĩnh tiền ăn sáng nhưng D giấu không nói lại với gia đình.
Trả lời : Em sẽ an ủi D và Khuyên D nên kể lại câu chuyện này với gia đình và thầy cô, vì đây là hành vi vi phạm pháp luật và cần thiết bong bóng của người lớn.
Câu 5 : Hãy chia sẻ những công việc em đã làm để phòng chống bạo lực học đường.
Trả lời : Em đã kết nối bạn với những người bạn tốt, tránh xa những người có hành vi xấu. Em cũng thông báo ngay cho thầy cô và người lớn nếu thấy hành vi bạo lực xảy ra để có thể tiếp tục ngay lập tức.
VẬN DỤNG
Câu 1 : Em hãy tham gia các hoạt động tuyên truyền về phòng, chống bạo lực học đường do nhà trường, địa phương tổ chức và ghi lại cảm xúc, cách phòng chống bạo lực học đường mà em rút ra qua các hoạt động đó .
Trả lời : Em cảm thấy vui vì đã đóng góp một phần sức lực nhỏ trong các hoạt động tuyên truyền. Em học được rằng, để phòng chống bạo lực học đường, chúng tôi cần kết nối bạn với những người bạn tốt và báo ngay cho cộng viên hoặc người lớn khi thấy hành động vi bạo lực.
Câu 2 : Em dùng thiết kế một khẩu hiệu hoặc vẽ một bức tranh để tuyên truyền về phòng, chống bạo lực học đường và thuyết minh về sản phẩm đó.
