Giải BT SGK Bài 6 Sinh Học 12:Đột biến số lượng nhiễm sắc thể

Giải BT SGK Bài 6 Sinh Học 12:Đột biến số lượng nhiễm sắc thể

Hướng dẫn giải bài tập SGK Cơ bản và Nâng cao Sinh học 12 Bài 6 Đột biến số lượng nhiễm sắc thể

Bài tập 1 trang 30 SGK Sinh học 12
Nêu các dạng đột biến lệch bội ở sinh vật lưỡng bội và hậu quả của từng dạng?
Đột biến lệch bội là những đột biến xảy ra khi một hoặc nhiều nhiễm sắc thể không phân li đúng trong quá trình giảm phân, dẫn đến sự thay đổi số lượng nhiễm sắc thể trong tế bào. Đột biến lệch bội có thể xảy ra trong tế bào sinh dưỡng hoặc tế bào sinh dục, tùy thuộc vào lúc mà sự phân li của nhiễm sắc thể bị sai lệch. Đối với sinh vật lưỡng bội (2n), khi xảy ra đột biến lệch bội, hậu quả chủ yếu là sự thay đổi về số lượng nhiễm sắc thể trong tế bào, gây ra các thể lệch bội khác nhau. Các dạng đột biến lệch bội ở sinh vật lưỡng bội gồm:

1. Thể đơn bội (n): Đây là dạng đột biến lệch bội xảy ra khi một tế bào sinh dưỡng hay sinh dục có thiếu một nhiễm sắc thể so với bộ nhiễm sắc thể bình thường. Khi một cá thể có số lượng nhiễm sắc thể chỉ còn n, tức là thiếu một nhiễm sắc thể, nó sẽ trở thành thể đơn bội. Hậu quả của thể đơn bội là sự mất cân bằng về di truyền, có thể dẫn đến việc giảm khả năng sinh sản hoặc phát triển không bình thường ở các sinh vật.

2. Thể tam bội (3n): Khi tế bào có thêm một nhiễm sắc thể nữa, số lượng nhiễm sắc thể sẽ trở thành 3n, tức là thêm một bộ nhiễm sắc thể so với bộ lưỡng bội bình thường. Đối với thực vật, thể tam bội có thể xuất hiện do sự không phân li của một cặp nhiễm sắc thể trong quá trình giảm phân. Các thể tam bội này thường có đặc điểm là kích thước lớn hơn, quả to hơn và có thể có khả năng sinh sản không hoàn chỉnh. Tuy nhiên, chúng thường ít gặp và không ổn định trong tự nhiên.

3. Thể tứ bội (4n): Dạng đột biến này xảy ra khi tế bào có thêm hai bộ nhiễm sắc thể, tức là số lượng nhiễm sắc thể trở thành 4n. Thể tứ bội có thể xảy ra do sự không phân li hoàn toàn trong giảm phân, hoặc do sự kết hợp của hai thể đơn bội với nhau trong quá trình thụ tinh. Trong thực tế, thể tứ bội có thể tạo ra các giống cây trồng có năng suất cao hơn và chống chịu tốt hơn. Tuy nhiên, chúng cũng gặp phải sự bất ổn trong quá trình sinh sản.

Bài tập 2 trang 30 SGK Sinh học 12
Phân biệt tự đa bội và dị đa bội. Thế nào là song nhị bội thể?
Tự đa bội và dị đa bội là hai dạng đột biến về số lượng nhiễm sắc thể, nhưng chúng có những đặc điểm và cơ chế khác nhau.

1. Tự đa bội: Đây là hiện tượng xảy ra khi một sinh vật có thêm một hoặc nhiều bộ nhiễm sắc thể giống hệt bộ nhiễm sắc thể ban đầu. Quá trình này thường xảy ra khi một tế bào sinh dưỡng hoặc sinh dục không phân chia hoàn toàn trong quá trình phân chia tế bào, dẫn đến sự nhân đôi bộ nhiễm sắc thể. Tự đa bội xảy ra khi tất cả các nhiễm sắc thể đều có sự tương đồng về nguồn gốc và cấu trúc. Ví dụ, trong trường hợp thể tứ bội (4n) ở cây trồng, các bộ nhiễm sắc thể đều giống nhau, tạo ra các cây có sự tương đồng về di truyền.

2. Dị đa bội: Đây là hiện tượng khi một sinh vật có thêm bộ nhiễm sắc thể từ hai loài khác nhau, không phải từ chính nó. Dị đa bội có thể xảy ra khi có sự lai giữa các loài khác nhau và các tế bào của con lai này có sự kết hợp của các bộ nhiễm sắc thể khác nhau. Dị đa bội có thể tạo ra các loài lai có khả năng sinh sản cao và có đặc điểm di truyền phong phú, nhưng đôi khi chúng có thể gặp khó khăn trong việc sinh sản, do sự không đồng nhất giữa các bộ nhiễm sắc thể.

3. Song nhị bội thể (allopolyploid): Đây là một loại thể dị đa bội, trong đó sinh vật có hai bộ nhiễm sắc thể từ hai loài khác nhau. Quá trình này thường xảy ra khi hai loài khác nhau lai với nhau và sau đó có sự kết hợp của bộ nhiễm sắc thể của hai loài trong tế bào sinh dưỡng. Thể song nhị bội có thể sinh sản và phát triển ổn định hơn so với các thể dị đa bội không đồng nhất, bởi vì các bộ nhiễm sắc thể của hai loài có sự tương đồng về cấu trúc và chức năng.

Bài tập 3 trang 30 SGK Sinh học 12
Nêu một vài ví dụ về hiện tượng đa bội thế ở thực vật?
Hiện tượng đa bội thế ở thực vật là hiện tượng sinh sản tạo ra những cá thể có số lượng bộ nhiễm sắc thể cao hơn so với loài gốc. Các thể đa bội ở thực vật có thể được hình thành thông qua sự không phân li của các nhiễm sắc thể trong giảm phân, hoặc qua sự lai tạo giữa các loài khác nhau. Một số ví dụ về hiện tượng đa bội ở thực vật bao gồm:

1. Cây bắp cải (Brassica oleracea): Cây bắp cải có thể có thể đa bội, ví dụ, thể tứ bội (4n) và thể sáu bội (6n). Những cây này có kích thước lớn hơn, lá to hơn và năng suất cao hơn so với các cây bắp cải lưỡng bội thông thường.

2. Cây lúa (Oryza sativa): Một số giống lúa hiện đại được tạo ra thông qua sự lai tạo và chọn lọc nhân tạo, với số lượng nhiễm sắc thể cao hơn so với các giống lúa gốc. Các giống lúa tam bội hoặc tứ bội có thể có năng suất cao và chống chịu tốt với các điều kiện môi trường.

3. Cây mía (Saccharum officinarum): Cây mía thường có thể đa bội, ví dụ, thể bội (3n, 4n) có thể giúp cây mía phát triển nhanh chóng và đạt năng suất cao hơn, đặc biệt là trong sản xuất mía đường.

Bài tập 4 trang 30 SGK Sinh học 12
Nêu các đặc điểm của thể đa bội?
Thể đa bội là một dạng đột biến về số lượng nhiễm sắc thể trong đó sinh vật có nhiều bộ nhiễm sắc thể hơn so với bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội thông thường. Các đặc điểm của thể đa bội bao gồm:

1. Sự tăng lên về số lượng nhiễm sắc thể: Thể đa bội có số lượng nhiễm sắc thể gấp nhiều lần so với bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội. Điều này có thể xảy ra khi quá trình giảm phân bị sai lệch và tế bào có thêm bộ nhiễm sắc thể mới.

2. Kích thước cơ thể và bộ phận: Các sinh vật đa bội thường có kích thước lớn hơn so với các sinh vật lưỡng bội. Các đặc điểm như lá, quả, hạt của cây trồng đa bội thường có kích thước lớn và năng suất cao hơn.

3. Khả năng sinh sản và tính ổn định: Thể đa bội có thể sinh sản vô tính thông qua các phương thức nhân giống như chiết, giâm, hoặc nảy chồi. Tuy nhiên, khả năng sinh sản hữu tính của chúng có thể bị hạn chế, đặc biệt đối với thể dị đa bội không đồng nhất.

Bài tập 5 trang 30 SGK Sinh học 12
Hãy chọn phương án trả lời đúng.
Sự không phân li của một cặp NST tương đồng ở tế bào sinh dưỡng sẽ làm xuất hiện điều gì?
Câu trả lời đúng là:
D. Trong cơ thể sẽ có hai dòng tế bào: dòng bình thường và dòng mang đột biến.
Khi một cặp nhiễm sắc thể tương đồng không phân li trong quá trình giảm phân, sẽ xuất hiện hai loại tế bào trong cơ thể: một dòng tế bào có bộ nhiễm sắc thể bình thường và một dòng tế bào có đột biến. Điều này có thể dẫn đến việc xuất hiện các thể lệch bội trong cơ thể, gây ra sự không đồng nhất về di truyền.

Tìm kiếm tài liệu học tập tại Trang chủ