Bài tập 1 trang 205 SGK Sinh 12 Quan sát và điền vào bảng 46.1 các nội dung sau: Thế nào là dạng tài nguyên không tái sinh, tái sinh và tài nguyên năng lượng vĩnh cửu? Điền vào bảng tên của các tài nguyên đã quan sát.
Dạng tài nguyên:
Tài nguyên không tái sinh Tài nguyên không tái sinh là những tài nguyên mà một khi đã sử dụng hết thì không thể tái tạo lại trong một thời gian ngắn, thậm chí là không thể tái tạo được. Chúng bị hao hụt dần theo thời gian và không thể phục hồi nếu bị khai thác quá mức. Các tài nguyên này bao gồm các tài nguyên khoáng sản và nhiên liệu hoá thạch, như than đá, dầu mỏ, khí đốt tự nhiên, kim loại quý, các khoáng sản như vàng, bạc, đá quý. Các nguồn tài nguyên này được hình thành qua hàng triệu năm từ các quá trình địa chất, do đó việc khai thác và sử dụng quá mức chúng sẽ dẫn đến sự cạn kiệt không thể phục hồi của các nguồn tài nguyên này trong tương lai gần.
Các tài nguyên trong dạng này gồm: nhiên liệu hoá thạch, kim loại, phi kim loại.
Tài nguyên tái sinh Tài nguyên tái sinh là các tài nguyên có thể tái tạo lại trong một khoảng thời gian nhất định thông qua các quá trình tự nhiên hoặc do con người chăm sóc, bảo vệ. Điều này có nghĩa là nếu chúng ta khai thác tài nguyên tái sinh một cách hợp lý, chúng sẽ luôn có sẵn để sử dụng. Các tài nguyên tái sinh có thể phục hồi sau khi khai thác trong khoảng thời gian nhất định mà không gây ra sự suy giảm vĩnh viễn.
Các tài nguyên trong dạng này gồm: không khí sạch, nước sạch, đất, đa dạng sinh học.
Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu là các nguồn năng lượng không bị suy giảm khi sử dụng, và có khả năng tái tạo vô hạn mà không làm cạn kiệt nguồn tài nguyên. Những nguồn năng lượng này thường có sự hiện diện vô tận trong tự nhiên và không có sự hao hụt khi con người khai thác và sử dụng chúng.
Các tài nguyên trong dạng này gồm: năng lượng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng sóng, năng lượng thuỷ triều.
Bài tập 2 trang 206 SGK Sinh 12 Hãy điền các hình thức gây ô nhiễm môi trường đã quan sát theo gợi ý nội dung trong bảng 46.2.
Các hình thức gây ô nhiễm môi trường:
Ô nhiễm chất thải rắn:
Nguyên nhân: Các loại chất thải rắn từ các nhà máy, công trường, sinh hoạt của con người, nông nghiệp và y tế gây ra ô nhiễm môi trường đất, ảnh hưởng đến sức khoẻ cộng đồng và hệ sinh thái. Rác thải nhựa, giấy, thuỷ tinh, cao su, xác sinh vật từ sản xuất nông nghiệp, rác thải bệnh viện là những ví dụ điển hình.Biện pháp khắc phục: Tái chế, xử lý rác thải, giảm thiểu sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, tăng cường công nghệ xử lý rác thải tại nguồn, tuyên truyền về việc phân loại rác thải và bảo vệ môi trường.
Ô nhiễm nguồn nước:
Nguyên nhân: Nước thải từ các nhà máy, khu dân cư, bệnh viện chứa nhiều chất hữu cơ, hoá chất độc hại, vi sinh vật gây bệnh gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ con người và động thực vật sống trong môi trường nước.Biện pháp khắc phục: Xử lý nước thải trước khi xả ra môi trường, cải thiện công nghệ xử lý nước, áp dụng các phương pháp lọc nước hiệu quả, khuyến khích tiết kiệm và bảo vệ nguồn nước.
Ô nhiễm hoá chất độc:
Nguyên nhân: Hoá chất độc hại như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, các chất thải từ các nhà máy sản xuất công nghiệp có thể gây ô nhiễm môi trường đất, nước và không khí, ảnh hưởng đến sự phát triển của hệ sinh thái và sức khoẻ con người.Biện pháp khắc phục: Kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng hoá chất, phát triển công nghệ sạch, thay thế hoá chất độc hại bằng những sản phẩm an toàn hơn, tuyên truyền giáo dục về tác hại của việc sử dụng hoá chất độc hại.
Ô nhiễm do sinh vật gây bệnh:
Nguyên nhân: Các sinh vật truyền bệnh như muỗi, giun sán, chuột, vi khuẩn, vi rút có thể phát tán dịch bệnh trong cộng đồng, gây ra các đợt bùng phát dịch bệnh như sốt xuất huyết, bệnh đường ruột, bệnh truyền nhiễm.Biện pháp khắc phục: Kiểm soát sinh vật gây bệnh, tiêu diệt các ổ sinh vật truyền bệnh, cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường, cung cấp các dịch vụ y tế phòng chống dịch bệnh.
Ô nhiễm không khí:
Nguyên nhân: Ô nhiễm không khí chủ yếu do các hoạt động sản xuất công nghiệp, giao thông vận tải và sinh hoạt hàng ngày. Các chất ô nhiễm như khí CO2, SO2, NOx, bụi mịn, các hợp chất hữu cơ bay hơi đều ảnh hưởng đến chất lượng không khí và sức khoẻ con người.Biện pháp khắc phục: Giảm thiểu khí thải từ các phương tiện giao thông, áp dụng công nghệ sản xuất sạch hơn, nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường không khí, phát triển các phương tiện giao thông công cộng và sử dụng năng lượng tái tạo.
Bài tập 3 trang 206 SGK Sinh 12 Hãy ghi các hình thức sử dụng tài nguyên đã quan sát đề xuất biện pháp khắc phục vào bảng 46.3.
Hình thức sử dụng tài nguyên:
Tài nguyên nước:
Theo em, hình thức sử dụng là bền vững hay không?Việc sử dụng tài nguyên nước hiện nay ở nhiều nơi là không bền vững, vì quá trình khai thác nước quá mức, ô nhiễm nguồn nước và thiếu sự quản lý hợp lý khiến tài nguyên này bị cạn kiệt và suy giảm chất lượng.Biện pháp khắc phục: Cần áp dụng các biện pháp tiết kiệm nước, cải thiện hệ thống phân phối nước, tăng cường bảo vệ nguồn nước, khôi phục các khu vực ao, hồ, sông ngòi, khuyến khích sử dụng công nghệ xử lý nước hiệu quả.
Tài nguyên rừng:
Theo em, hình thức sử dụng là bền vững hay không?Việc khai thác rừng bừa bãi và thiếu kế hoạch bảo vệ khiến tài nguyên rừng bị suy giảm, ảnh hưởng đến đa dạng sinh học và khí hậu. Tuy nhiên, nếu sử dụng hợp lý, tài nguyên rừng có thể tái sinh và phục hồi.Biện pháp khắc phục: Áp dụng các biện pháp bảo vệ rừng, khôi phục diện tích rừng đã bị tàn phá, phát triển các mô hình rừng trồng bền vững và khuyến khích việc khai thác rừng có kế hoạch.
Tài nguyên biển và ven biển:
Theo em, hình thức sử dụng là bền vững hay không?Việc đánh bắt cá quá mức và xây dựng các công trình ven biển có thể gây ra sự suy giảm nguồn tài nguyên biển và ảnh hưởng đến hệ sinh thái ven biển. Tuy nhiên, nếu có các biện pháp bảo vệ và sử dụng hợp lý, tài nguyên biển có thể tái sinh.Biện pháp khắc phục: Khuyến khích đánh bắt cá theo quy mô nhỏ, bảo vệ các khu vực sinh vật biển quý hiếm, phát triển các mô hình nuôi trồng thuỷ sản bền vững, áp dụng các biện pháp bảo vệ hệ sinh thái biển.
Tài nguyên đa dạng sinh học:
Theo em, hình thức sử dụng là bền vững hay không?Việc khai thác quá mức tài nguyên sinh học, mất môi trường sống của các loài động thực vật, có thể dẫn đến sự suy giảm nghiêm trọng đa dạng sinh học.Biện pháp khắc phục: Bảo vệ các loài động thực vật quý hiếm, bảo tồn các khu vực sinh thái, phát triển các chương trình giáo dục cộng đồng về tầm quan trọng của đa dạng sinh học.
Tài nguyên đất:
Theo em, hình thức sử dụng là bền vững hay không?Việc sử dụng đất không hợp lý, như việc khai thác đất trồng trọt quá mức, sử dụng đất cho các công trình xây dựng mà không có kế hoạch, có thể gây ra sự mất mát tài nguyên đất.Biện pháp khắc phục: Quản lý và sử dụng đất hợp lý, phát triển các mô hình nông nghiệp bền vững, hạn chế khai thác đất để xây dựng công trình không cần thiết, bảo vệ đất từ những tác động tiêu cực.
Bài tập 4 trang 266 SGK Sinh học 12 Nâng cao Ô nhiễm không khí gây ra những hậu quả to lớn nào?
Ô nhiễm không khí gây ra nhiều hậu quả to lớn cho sức khoẻ con người, động thực vật và môi trường. Các chất ô nhiễm không khí như CO2, SO2, NOx, bụi mịn gây ra các bệnh về hô hấp, tim mạch và ung thư. Nó cũng làm giảm chất lượng không khí, ảnh hưởng đến năng suất cây trồng và sự sống của động vật. Ô nhiễm không khí còn là nguyên nhân chính dẫn đến biến đổi khí hậu toàn cầu, làm tăng nhiệt độ toàn cầu, tan băng ở các cực, tăng mức nước biển và gây ra các hiện tượng thiên tai như bão, lũ lụt, hạn hán.
Bài tập 5 trang 226 SGK Sinh học 12 Nâng cao Những giải pháp chủ yếu nào mà con người cần phải thực hiện cho sự phát triển bền vững?
Để đạt được sự phát triển bền vững, con người cần thực hiện các giải pháp như bảo vệ và sử dụng tài nguyên thiên nhiên một cách hợp lý, phát triển các công nghệ sạch và tái tạo, giảm thiểu chất thải và ô nhiễm môi trường, khôi phục và bảo vệ hệ sinh thái, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Ngoài ra, việc nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường và phát triển bền vững cũng rất quan trọng.
