Cuộc Kháng Chiến Chống Quân Xâm Lược Tống (1072-1077)
Trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1072-1077) dưới triều đại Lý là một trong những chiến công hiển hách, khẳng định sức mạnh, ý chí kiên cường của dân tộc trong việc bảo vệ độc lập, chủ quyền lãnh thổ. Đây là cuộc chiến tranh xâm lược của nhà Tống từ phương Bắc, nhằm chiếm lại Đại Cồ Việt, nhưng đã bị quân và dân Đại Cồ Việt dưới sự lãnh đạo của vua Lý Thánh Tông và các tướng tài đánh bại một cách vẻ vang.
Cuộc kháng chiến bắt đầu từ năm 1075 khi nhà Tống, sau khi đã củng cố và mở rộng quyền lực tại Trung Quốc, lại tìm cách tái xâm lược Đại Cồ Việt. Mặc dù Đại Cồ Việt đã ổn định và phát triển dưới sự lãnh đạo của triều Lý, nhưng mối đe dọa từ phương Bắc luôn hiện hữu. Lý Thánh Tông, lúc này đang cai trị đất nước, đã nắm rõ tình hình và chủ động phòng ngừa âm mưu xâm lược của nhà Tống.
Vào năm 1075, nhà Tống do Tư Mã Quang chỉ huy đã huy động một đội quân hùng mạnh, bao gồm các lực lượng bộ binh, kỵ binh và hải quân, tiến hành xâm lược Đại Cồ Việt. Mục tiêu của nhà Tống là đánh chiếm đất đai, tái chiếm Đại Cồ Việt, và khôi phục quyền kiểm soát của họ đối với quốc gia này. Tuy nhiên, quân đội Đại Cồ Việt dưới sự chỉ huy của các tướng tài như Tô Hiến Thành, Phạm Hữu Chỉnh đã chuẩn bị sẵn sàng để chống trả.
Trước tình hình đó, vua Lý Thánh Tông đã nhanh chóng ra lệnh cho quân đội Đại Cồ Việt tổ chức phòng thủ, củng cố biên giới và triển khai các chiến lược quân sự hợp lý. Quân đội Đại Cồ Việt chủ động tấn công và đánh mạnh vào các đồn trú của quân Tống, đồng thời bảo vệ các khu vực chiến lược như biên giới, cửa khẩu và các thành trì quan trọng.
Một trong những chiến thắng quyết định trong cuộc kháng chiến này là trận chiến tại sông Như Ngọc vào năm 1076. Tại đây, quân Đại Cồ Việt đã triển khai một chiến thuật đặc biệt, kết hợp giữa bộ binh và hải quân, khiến quân Tống bị bất ngờ và tổn thất nặng nề. Cuộc tấn công này đã giáng một đòn mạnh vào quân xâm lược, khiến chúng không thể tiếp tục tấn công vào Đại Cồ Việt.
Đặc biệt, trong năm 1077, khi quân Tống quyết định mở cuộc tấn công quy mô lớn, thì quân đội Đại Cồ Việt đã tổ chức phòng thủ kiên cố và phản công một cách mạnh mẽ. Quân đội Đại Cồ Việt, dưới sự lãnh đạo của các tướng như Lý Thường Kiệt, đã áp dụng chiến thuật "tiến công thần tốc" và "chọn đánh điểm yếu". Bằng sự kết hợp giữa chiến thuật phòng thủ và tấn công linh hoạt, quân Đại Cồ Việt đã đẩy lui quân Tống, gây cho chúng tổn thất lớn. Sau những thất bại liên tiếp, quân Tống buộc phải rút lui và cuối cùng chấm dứt âm mưu xâm lược Đại Cồ Việt.
Chiến thắng này không chỉ bảo vệ được chủ quyền lãnh thổ của Đại Cồ Việt mà còn khẳng định sự trưởng thành và khả năng tự vệ của quân đội Đại Cồ Việt dưới triều Lý. Nó cũng là một lời khẳng định mạnh mẽ về tinh thần đoàn kết và ý chí bất khuất của nhân dân Đại Cồ Việt, sẵn sàng đứng lên chống lại mọi thế lực xâm lược. Các tướng lĩnh và quân sĩ Đại Cồ Việt đã chứng tỏ tài năng quân sự xuất sắc, sự kiên cường và lòng yêu nước nồng nàn, điều này đã tạo nên một niềm tự hào lớn cho dân tộc.
Ngoài khía cạnh quân sự, cuộc kháng chiến này còn thể hiện sự lãnh đạo sáng suốt của nhà Lý trong việc bảo vệ đất nước. Vua Lý Thánh Tông và các quan lại, tướng lĩnh đã phối hợp chặt chẽ, xây dựng hệ thống phòng thủ kiên cố và có những quyết định đúng đắn trong chiến lược quân sự. Bên cạnh đó, sự phối hợp giữa các lực lượng dân quân và quân đội chính quy cũng là một yếu tố quan trọng giúp Đại Cồ Việt giành chiến thắng.
Cuộc kháng chiến chống quân Tống (1072-1077) không chỉ là một chiến thắng quân sự, mà còn là một thắng lợi vĩ đại về mặt tinh thần và chiến lược. Đây là minh chứng rõ ràng cho sự độc lập tự chủ của Đại Cồ Việt, là một phần không thể thiếu trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước. Nhìn lại cuộc kháng chiến này, chúng ta thấy rõ rằng, dù đối diện với thế lực mạnh mẽ như nhà Tống, nhân dân Đại Cồ Việt vẫn kiên cường, đoàn kết, và bảo vệ vững chắc nền độc lập của tổ quốc.
