Chương VI: Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Nhà nước của dân, làm dân, vì dân
Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Nhà nước của dân, làm dân, vì dân là một trong những nội dung cốt lõi trong lý luận của Người về cách mạng Việt Nam và sự phát triển của đất nước. Đây không chỉ là quan điểm về tổ chức mà còn là lý tưởng, mục tiêu, phương châm để xây dựng một Nhà nước vừa có hiệu quả, vừa công bằng, dân chủ, và luôn hướng tới lợi ích lợi ích của nhân dân .
Tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước của dân dân, làm dân, vì dân xuất phát từ sự kết hợp giữa những giá trị dân chủ chủ sâu sắc, lòng yêu nước nồng nàn và sạch lý của một nhà cách mạng có tầm nhìn chiến lược. Người khẳng định rằng, Nhà nước phải là công cụ bảo vệ quyền lợi của nhân dân, tổ chức xã hội sao cho tất cả thành phần trong xã hội đều có thể tham gia vào các quá trình quyết định và mang lại lợi ích từ những điều đó kết quả của cách mạng.
1. Nhà nước của dân
Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng Nhà nước phải làm chính nhân dân làm chủ, Nhà nước phải là công cụ của nhân dân, có thể xác định quyền lực chính trị thuộc về nhân dân. Theo Người, một xã hội mà quyền lực thuộc về một nhóm người, một tầng lớp nào đó thì không thể gọi là xã hội dân chủ, công bằng. Nhà nước của dân là Nhà nước mà mọi chính sách và quyết định đều xuất phát từ nhu cầu và lợi ích của đại bộ phận nhân dân, đặc biệt là những người nghèo, những người lao động.
Trong tư tưởng của Hồ Chí Minh, nhân dân không chỉ là đối tượng mà Nhà nước phục vụ mà còn là chủ thể trong quá trình xây dựng và phát triển Nhà nước. Người khuyến khích tạo ra môi trường để nhân dân tham gia vào các quyết định quan trọng của đất nước. Bằng cách này, Nhà nước không phải là công cụ của một nhóm phái hay một nhóm lợi ích nào, mà là của toàn thể nhân dân. Quyền lực Nhà nước được hình thành từ sự đồng lòng của toàn dân tộc và phục vụ lợi ích chung.
2. Nhà nước do dân
Tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước làm dân dân có thể hiện diện ở nơi, các cơ quan, tổ chức trong bộ máy Nhà nước đều phải được hình thành thành từ sự lựa chọn của nhân dân. Đây là biểu hiện rõ ràng của dân chủ, trong đó nhân dân có quyền bầu ra những người lãnh đạo, những người thay mặt họ thực hiện quyền lực Nhà nước.
Tư tưởng này phản ánh ánh tính chất dân chủ sâu sắc trong tổ chức chính trị của Hồ Chí Minh. Người không chỉ cho rằng Nhà nước phải phục vụ nhân dân mà còn cho rằng nhân dân phải có quyền tham gia vào quá trình xây dựng, phát triển và giám sát hoạt động của Nhà nước. Vì vậy, việc bầu cử, tham gia vào các tổ chức chính trị, và tham gia vào việc quyết định các chính sách của Nhà nước là quyền lợi và trách nhiệm của mỗi công dân.
Hồ Chí Minh luôn khẳng định rằng, dân chủ trong xây dựng Nhà nước là điều kiện tiên quyết để phát huy sức mạnh của toàn dân tộc. Dân chủ không có ý nghĩa duy nhất là quyền bầu cử hay quyền tham gia vào quá trình chính trị, mà còn bao hàm sự tham gia của nhân dân trong việc xây dựng các cơ chế pháp lý, quyết định các vấn đề quan trọng của quốc gia , đồng thời giám sát hoạt động của Nhà nước cơ sở.
3. Nhà nước vì dân
Nhà nước vì dân trong tư tưởng Hồ Chí Minh không chỉ dừng lại ở lý tưởng lý thuyết mà thực sự là mục tiêu, là sản phẩm và lý lý tồn tại của Nhà nước. Người luôn nhấn mạnh rằng Nhà nước phải lợi ích của nhân dân, đặc biệt là những người lao động, những người nghèo, những người bị áp bức, chịu thiệt hại trong xã hội. Đó là lý do tại sao trong những năm xây dựng chính quyền cách mạng, Hồ Chí Minh đã kêu gọi tổ chức Nhà nước phải bảo vệ quyền lợi của người dân, nhất là quyền tự làm, bình đẳng, quyền học tập, quyền sống và quyền lao động.
Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến việc tạo ra một Nhà nước mà trong đó, mọi chính sách, pháp luật đều hướng tới việc phục vụ nhân dân, giảm bớt độ chênh xuôn nghèo, bảo vệ quyền lợi của các tầng nhân dân dân Yếu thế, giúp họ có cơ hội tham gia vào sự phát triển của đất nước. Nhà nước không chỉ là công cụ quản lý mà còn phải là người bảo vệ quyền lợi của tất cả công dân.
Hồ Chí Minh cũng nhấn mạnh rằng, để Nhà nước thực sự vì dân dân, cần phải xây dựng một đội ngũ cán bộ công chức năng nhuệ, liêm chính, gần gũi với nhân dân và có trách nhiệm cao với công việc của mình. Chính quyền phải là người đại diện cho nhân dân trong công việc quản lý đất nước, giải quyết các vấn đề xã hội và mang lại lợi ích cho tất cả mọi người, không phân biệt tầng lớp.
4. Tính nhất quán trong quan điểm của Hồ Chí Minh về Nhà nước
Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Nhà nước của dân, làm dân, vì dân là một thể thống nhất, không thể tách rời. Để xây dựng một Nhà nước mạnh mẽ, hiện đại và công nghệ, cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa ba yếu tố này. Nhà nước của dân dân phải được tổ chức và vận hành một cách hợp lý, phải đảm bảo quyền lợi của nhân dân, nhưng đồng thời cũng phải để nhân dân tham gia trực tiếp vào các hoạt động của Nhà nước.
Đặc biệt, Hồ Chí Minh xây dựng một Nhà nước có tính kỷ cương, hiệu quả nhưng vẫn phải đảm bảo an toàn dân chủ trong tổ chức và hoạt động. Cán bộ, công chức trong bộ máy Nhà nước phải là những người có đủ sản phẩm chất đạo đức và năng lực chuyên môn phục vụ nhân dân. Đồng thời, họ phải có tinh thần trách nhiệm và gắn bó mật thiết bị với quần chúng nhân dân, tránh xa các hình thức quan ngự, tham lam.
5. Quản lý Nhà nước theo hướng đổi mới và phát triển bền vững
Trong quá trình lãnh đạo cách mạng và xây dựng đất nước, Hồ Chí Minh luôn khẳng định rằng, để Nhà nước thực sự phục vụ dân dân, Nhà nước không thể bảo vệ Yên mà phải không ngừng đổi mới. Đặc biệt, trong thời kỳ hiện đại, Hồ Chí Minh cho rằng, phải xây dựng một Nhà nước không có khả năng quản lý nền kinh tế tốt, mà còn phải phát huy sức sáng tạo, tinh thần làm chủ của nhân dân trong việc xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ và văn minh. Nhà nước cần phải có khả năng cải thiện và phát triển, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân, đặc biệt là trong các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa và bảo vệ môi trường.
Hồ Chí Minh luôn nhìn nhận Nhà nước là tổ chức không chỉ làm nhiệm vụ quản lý mà còn là nơi thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước. Từ đó, Người đã viết lại một di sản quan trọng về cách thức quản lý và xây dựng Nhà nước hiệu quả, từ đó phải xây dựng Nhà nước của dân, làm dân, vì dân, với mục tiêu không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân.
6. Kết luận
Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Nhà nước của dân, làm dân, vì dân là một hệ thống lý luận luận sâu sắc và toàn diện. Tư tưởng này không chỉ giúp chúng tôi nhận thức về bản chất của Nhà nước mà chỉ xác định các cơ sở nguyên lý trong công việc xây dựng và vận hành Nhà nước Việt Nam, sao cho Nhà nước luôn là công cụ phục vụ lợi ích của nhân dân. Từ đó, Hồ Chí Minh đã để họ trở thành một di sản thảo luận và thực tiễn quan trọng trong việc xây dựng và phát triển đất nước trong thời kỳ hiện đại.