Chương II: Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc
Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc là một trong những nội dung quan trọng trong di sản lý luận của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây không chỉ là một hệ thống các quan điểm về lý luận chính trị mà còn là tổng hợp của những kinh nghiệm thực tiễn phong phú, phản ánh mối mối quan hệ sâu sắc giữa sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và các yếu đuối tối ưu của cách mạng xã hội. Để hiểu rõ tư tưởng này, cần phân tích cả về lý luận và thực tiễn, từ đó nhận biết những đặc trưng, ý nghĩa của tư tưởng Hồ Chí Minh đối với dân tộc Việt Nam và các dân tộc bị áp bức trên thế giới .
1. Bối cảnh lịch sử và hoàn cảnh ra đời tư tưởng Hồ Chí Minh về dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc
Tư tưởng Hồ Chí Minh về dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc được hình thành trong một hoàn cảnh đặc biệt. Thời kỳ đầu thế kỷ XX, các dân tộc thuộc địa, trong đó có Việt Nam, đang chịu sự áp bức nặng nề của các dân tộc đế quốc thực dân. Chủ nghĩa thực dân Pháp ở Việt Nam không chỉ bóc lột về kinh tế mà còn phá bỏ các giá trị văn hóa, chính trị, xã hội của dân tộc. Trong bối cảnh đó, việc tìm ra một con đường giải phóng dân tộc trở thành nhiệm vụ cấp bách đối với các nhà yêu nước, trong đó Hồ Chí Minh là người đi đầu trong việc xác định con đường và phương thức đấu tranh giành lại độc lập cho dân tộc.
Hồ Chí Minh, sau khi đi qua nhiều quốc gia, tiếp xúc với nhiều phong trào cách mạng, đã tiếp tục thu được tinh hoa của các lý thuyết cách mạng trên thế giới, từ chủ nghĩa Mác-Lênin cho đến phong trào giải phóng dân tộc ở địa chỉ các thuộc tính quốc gia. Qua đó, Người đã tổng hợp và phát triển những quan điểm phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh cụ thể của dân tộc Việt Nam.
2. Quan điểm về dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc
Hồ Chí Minh nhìn nhận vấn đề dân tộc trong mối quan hệ chặt chẽ với vấn đề giai cấp và cách mạng xã hội. Dân tộc, theo Hồ Chí Minh, là một cộng đồng những người chung lịch sử, văn hóa, ngôn ngữ và có ý thức về bản sắc đặc biệt. Đối với Người, dân tộc không chỉ là một khái niệm chính trị mà còn là một giá trị tinh thần thần thánh, là nền tảng của cách giải phóng mạng.
Người khẳng định rằng doanh nghiệp giải phóng dân tộc chỉ có thể thành công nếu gắn liền với giải đấu tranh chấp, tức là phải giải phóng cả người lao động và tầng lớp bị áp bức trong xã hội. By so, cách mạng giải phóng dân tộc mà Hồ Chí Minh đề xuất không chỉ là cuộc chiến giành lại độc lập cho đất nước mà còn là cuộc cách mạng xã hội nhằm xóa bỏ mọi áp bức, bóc lột, xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
3. Phương thức cách mạng giải phóng dân tộc
Một trong những điểm đặc biệt trong tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc là sự kết hợp giữa lý luận và thực tiễn, giữa đấu tranh vũ trang và đấu tranh chính trị, giữa khởi động vũ trang và xây dựng mặt chuỗi kết nối rộng rãi. Hồ Chí Minh cho rằng không thể chỉ dựa vào một phương thức đấu tranh duy nhất mà cần phải áp dụng nhiều phương thức, phù hợp với từng giai đoạn và tình hình thực tế của đất nước.
Trong giai đoạn đầu, Hồ Chí Minh chủ tài khoản xây dựng mặt dân tộc thống nhất, huy động mọi tầng lớp nhân dân, lực lượng yêu nước cùng tham gia vào cuộc đấu tranh giành độc lập. Đây là một chiến lược hết sức sáng suốt, vì trong hoàn cảnh lúc bấy giờ, Việt Nam còn thiếu chất về mặt vũ khí, sức mạnh quân sự, vì vậy việc huy động toàn dân, đoàn kết mọi lực lượng lại với nhau là điều hết sức cần thiết.
Khi tình hình phát triển, Hồ Chí Minh đã chỉ ra rằng cuộc cách mạng giải phóng dân tộc không thể thiếu chiến đấu vũ trang, nhất là khi đối đầu với những kẻ thù hung bạo rắn và bạo bạo. Từ khi lãnh đạo đạo cách mạng, Người đã thực hiện nhiều chiến lược, từ khởi nghĩa vũ trang đến công việc tổ chức các chiến dịch dịch lớn như kháng chiến chống Pháp, kháng chiến chống Mỹ. Mỗi chiến lược đều phản ánh sự hoạt động nhẹ nhàng, khôn ngoan và khả năng ứng phó với tình hình thực tiễn của Hồ Chí Minh.
4. Mối quan hệ giữa cách mạng giải phóng dân tộc và cách mạng xã hội
Một điểm nổi bật trong tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc là mối quan hệ biện chứng giữa việc giải phóng dân tộc và giải phóng xã hội. Đối với Hồ Chí Minh, cách mạng giải phóng dân tộc không thể tách rời khỏi mục xây dựng một xã hội công bằng, không có bức bức, bóc lột. Vì vậy, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng đạo giáo, Hồ Chí Minh luôn nhấn mạnh rằng việc giành độc lập cho dân tộc dân tộc phải gắn liền với việc xây dựng một chính quyền làm nhân dân làm chủ, là một nhà nước dân chủ, công bằng , tiến trình.
Điều này có thể được thể hiện rõ trong các chính sách mà Hồ Chí Minh thực hiện trong giai đoạn lãnh đạo cách mạng, coi như việc làm đề cao quyền lợi của công nhân, nông dân, các tầng lao động trong xã hội. Người cũng luôn nhấn mạnh đến vai trò giáo dục, văn hóa, xây dựng đạo đức, lối sống mới trong xã hội.
5. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc
Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc không chỉ là những quan điểm về một quốc gia mà còn mở rộng ra phạm vi quốc tế. Hồ Chí Minh luôn xem cuộc cách mạng giải phóng dân tộc của Việt Nam là một thành phần của phong trào giải phóng dân tộc trên toàn thế giới. Chính vì vậy, Người luôn coi xây dựng và củng cố mối liên hệ với các quốc gia, phong trào cách mạng, đặc biệt là với các nước xã hội chủ nghĩa, các dân tộc đang đấu tranh giành độc lập.
Hồ Chí Minh khẳng định rằng, trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, không chỉ có sức mạnh từ nước mà còn cần sự ủng hộ, giúp đỡ của cộng đồng quốc tế, đặc biệt là các phong trào cách mạng, các tổ chức tổ chức đoàn thể yêu hòa bình, công lý trên thế giới. Quan điểm này có thể hiện thực hóa sự thực tế và khôn ngoan của Hồ Chí Minh khi ông hiểu rằng đấu tranh cho tự làm, độc lập dân tộc không phải là một cuộc chiến đơn lẻ mà phải có sự kết nối, hỗ trợ lẫn nhau trong cuộc chiến đấu tranh chung.
6. Ý nghĩa và tác động của tư tưởng Hồ Chí Minh về dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc
Tư tưởng Hồ Chí Minh về dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc đã trở thành kim chỉ nam cho cách mạng Việt Nam, dẫn đường cho sự nghiệp đấu tranh giành độc lập và xây dựng đất nước. Ý nghĩa sâu sắc nhất của tư tưởng này là khẳng định rằng dân tộc có quyền tự quyết, có quyền giành lại độc lập và tự làm. Điều này không chỉ là quyền lợi của mỗi quốc gia mà còn là quyền lợi của mọi dân tộc trên thế giới.
Tư tưởng của Hồ Chí Minh đã góp phần mạnh mẽ vào việc xây dựng và củng cố phong trào cách mạng thế giới, đặc biệt là phong trào giải phóng dân tộc ở các quốc gia thuộc địa. Đồng thời, tư tưởng này cũng giúp Việt Nam vượt qua những thử thách, gian khổ trong cuộc chiến tranh chống xâm lược, xây dựng và phát triển đất nước sau chiến tranh.
Từ tư tưởng của Hồ Chí Minh, mỗi dân tộc đều có quyền đứng lên đấu tranh vì độc lập, tự làm và công lý. Tư tưởng này vẫn luôn có giá trị sâu sắc đối với các quốc gia đang đấu tranh giành quyền tự quyết và phát triển xã hội cô
