Thường thức phòng tránh bom, mìn, đạn, vũ khí hóa học, vũ khí sinh học, vũ khí công nghệ cao, thiên tai, dịch bệnh và cháy nổ là những kiến thức quan trọng trong cuộc sống, giúp người dân bảo vệ sức khỏe, tính mạng và tài sản của mình. Những hiểm họa này không chỉ gây ra thiệt hại nặng nề về người và của mà còn có thể ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của một cộng đồng, quốc gia. Phòng tránh những nguy cơ này đòi hỏi sự chuẩn bị, nhận thức và hành động kịp thời.
Bom, mìn và đạn là những loại vật liệu nổ có thể gây thiệt hại lớn đối với người và tài sản khi xảy ra tai nạn. Chúng thường tồn tại sau chiến tranh hoặc trong những khu vực có xung đột vũ trang. Những khu vực có nguy cơ cao thường có các dấu hiệu cảnh báo, như biển báo "Cấm khu vực nguy hiểm", "Không được vào". Khi phát hiện bom, mìn, hoặc đạn, không bao giờ tự ý chạm vào hoặc cố gắng di chuyển chúng. Người dân cần rời xa khu vực nguy hiểm và thông báo ngay cho cơ quan chức năng hoặc đội rà phá bom mìn. Ngoài ra, cần giám sát và hướng dẫn trẻ em tránh xa những vật thể lạ, vì chúng rất dễ gây tai nạn khi vô tình tiếp xúc. Đặc biệt, cần lưu ý các dấu hiệu nhận biết bom, mìn và đạn, như các vật có hình dạng lạ, màu sắc không tự nhiên hoặc các vật thể có vỏ kim loại hoặc nhựa cứng.
Vũ khí hóa học là các chất hóa học được chế tạo để gây hại cho con người hoặc môi trường. Chúng có thể được phát tán qua không khí, nước hoặc đất, gây ngộ độc, hủy hoại hệ thống thần kinh, da và các cơ quan trong cơ thể. Các vũ khí hóa học thường có khả năng tấn công diện rộng và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe con người trong thời gian dài sau khi bị tiếp xúc. Các biện pháp phòng tránh vũ khí hóa học bao gồm việc tìm nơi trú ẩn an toàn, đeo khẩu trang chống độc hoặc trang bị các thiết bị bảo vệ cá nhân như áo choàng chống hóa chất. Khi có cảnh báo về việc sử dụng vũ khí hóa học, cần nhanh chóng di chuyển vào trong các khu vực được bảo vệ và tránh tiếp xúc với không khí ngoài trời. Đồng thời, người dân cần chú ý nghe theo sự hướng dẫn từ cơ quan chức năng và không tự ý rời khỏi khu vực an toàn khi chưa có thông báo.
Vũ khí sinh học là các tác nhân sinh học, như vi khuẩn, virus hoặc nấm, được sử dụng để tấn công con người hoặc động vật, gây bệnh dịch, mất mùa hoặc thiệt hại kinh tế nghiêm trọng. Các vũ khí sinh học có thể dễ dàng lây lan qua không khí, nước, thực phẩm hoặc qua tiếp xúc trực tiếp. Để phòng tránh vũ khí sinh học, cần duy trì vệ sinh cá nhân và cộng đồng, đặc biệt trong những khu vực có nguy cơ dịch bệnh. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm việc tiêm vắc-xin, sử dụng thuốc kháng sinh và thuốc kháng virus khi có dịch bệnh xảy ra, đồng thời thực hiện các biện pháp cách ly và khử trùng khi cần thiết. Ngoài ra, mọi người cũng cần theo dõi thông tin và chỉ đạo từ các cơ quan y tế để nhận thức và hành động đúng đắn khi có nguy cơ tấn công bằng vũ khí sinh học.
Vũ khí công nghệ cao là những loại vũ khí sử dụng công nghệ hiện đại, như vũ khí laser, vũ khí điện từ, vũ khí hủy diệt hàng loạt hoặc các hệ thống tấn công mạng. Các vũ khí này có thể gây thiệt hại lớn và nhanh chóng, ảnh hưởng đến an ninh quốc gia và an toàn của cộng đồng. Để phòng tránh những vũ khí này, các quốc gia cần tập trung vào nghiên cứu, phát triển và áp dụng công nghệ phòng thủ tiên tiến, nâng cao khả năng bảo vệ các cơ sở hạ tầng quan trọng như hệ thống điện, thông tin và giao thông. Đồng thời, việc giáo dục công dân về các nguy cơ từ vũ khí công nghệ cao cũng là một yếu tố quan trọng giúp bảo vệ cộng đồng. Cần phải có các kế hoạch ứng phó kịp thời với các cuộc tấn công bằng vũ khí công nghệ cao, bao gồm việc duy trì mạng lưới an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu và tăng cường khả năng phòng thủ trước các cuộc tấn công từ xa.
Thiên tai, bao gồm bão, lũ, động đất, sóng thần và hạn hán, là những hiện tượng tự nhiên có thể gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Mặc dù không thể kiểm soát thiên tai, nhưng việc phòng tránh và chuẩn bị trước có thể giảm thiểu thiệt hại. Cần phải có hệ thống cảnh báo thiên tai sớm để người dân có thể di chuyển đến nơi an toàn hoặc áp dụng các biện pháp phòng tránh kịp thời. Chẳng hạn, đối với bão và lũ, cần có các công trình phòng chống, như đê, kè, hoặc các kế hoạch di dời dân cư ra khỏi khu vực nguy hiểm. Đối với động đất, người dân cần học cách tìm nơi trú ẩn trong những tình huống khẩn cấp, tránh những khu vực có nguy cơ sụp đổ. Việc xây dựng nhà cửa và cơ sở hạ tầng vững chắc, đáp ứng tiêu chuẩn chịu lực cao cũng là một biện pháp quan trọng để giảm thiểu thiệt hại trong trường hợp có thiên tai xảy ra.
Dịch bệnh, đặc biệt là những đại dịch như đại dịch COVID-19, có thể lây lan nhanh chóng và gây thiệt hại nghiêm trọng về sức khỏe cộng đồng. Các biện pháp phòng tránh dịch bệnh bao gồm việc tuân thủ các quy định về vệ sinh cá nhân, đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên và giữ khoảng cách an toàn trong cộng đồng. Việc tiêm chủng đầy đủ là một trong những cách hiệu quả nhất để phòng tránh các bệnh truyền nhiễm. Ngoài ra, cần phải có hệ thống giám sát dịch bệnh mạnh mẽ để phát hiện sớm và kiểm soát các ổ dịch. Người dân cũng cần tuân thủ các chỉ đạo của cơ quan y tế và tránh di chuyển đến những khu vực có nguy cơ cao nhiễm bệnh.
Cháy nổ là một trong những tai nạn phổ biến và có thể xảy ra ở bất kỳ đâu, từ nhà ở, các khu công nghiệp, đến các khu vực dân cư đông đúc. Nguyên nhân gây cháy nổ có thể xuất phát từ việc sử dụng thiết bị điện không an toàn, đốt lửa không đúng cách, rò rỉ gas hoặc do sự cố trong các nhà máy công nghiệp. Để phòng tránh cháy nổ, người dân cần tuân thủ các quy định an toàn về phòng cháy chữa cháy, kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống điện định kỳ, không sử dụng thiết bị điện cũ hoặc không rõ nguồn gốc, và bảo quản các chất dễ cháy, dễ nổ ở nơi an toàn. Khi phát hiện có nguy cơ cháy nổ, cần nhanh chóng di chuyển ra khỏi khu vực nguy hiểm và gọi ngay số điện thoại khẩn cấp để đội cứu hỏa xử lý tình huống.
Trong bối cảnh hiện nay, với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và những biến động của thời tiết và xã hội, việc phòng tránh các nguy cơ từ bom, mìn, vũ khí hóa học, sinh học, công nghệ cao, thiên tai, dịch bệnh và cháy nổ càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, ngoài việc tuân thủ các quy định và hành động phòng tránh cụ thể, mỗi cá nhân và cộng đồng cần nâng cao nhận thức và trách nhiệm để tạo ra một môi trường sống an toàn và bền vững.