Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 - 1945) là một trong những sự kiện quan trọng và có ảnh hưởng sâu rộng nhất trong lịch sử thế giới hiện đại. Đây là cuộc xung đột toàn cầu, liên quan đến hầu hết các quốc gia lớn trên thế giới, được chia thành hai phe đối đầu chính: phe Trục (do Đức, Ý và Nhật Bản đứng đầu) và phe Đồng minh (gồm Liên Xô, Vương quốc Anh, Pháp, Trung Quốc và Hoa Kỳ, cùng nhiều quốc gia khác). Sự kiện này không chỉ thay đổi cấu trúc chính trị, kinh tế mà còn tái định hình bản đồ địa lý, xã hội và làm thay đổi hẳn các giá trị văn hóa của thế giới.
Bối cảnh dẫn đến chiến tranh thế giới thứ hai bắt đầu từ những căng thẳng giữa các quốc gia sau chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918). Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, Đức bị buộc phải ký Hiệp ước Versailles, điều này gây ra bất mãn lớn trong xã hội Đức. Hiệp ước này không chỉ đẩy Đức vào tình trạng khủng hoảng kinh tế mà còn làm giảm sút vị thế chính trị của nước này. Từ đó, Đức đã rơi vào một tình trạng khủng hoảng chính trị và xã hội, mà phần lớn là do các yếu tố như lạm phát, thất nghiệp và sự khốn khó của người dân. Trong bối cảnh này, Adolf Hitler, người đứng đầu Đảng Quốc xã Đức, đã lợi dụng sự bất mãn của người dân để đạt được quyền lực.
Hitler hứa hẹn sẽ phục hồi vinh quang cho nước Đức, và đã thực hiện một loạt các chính sách cực đoan nhằm tái vũ trang Đức, mở rộng lãnh thổ và kiểm soát châu Âu. Một trong những sự kiện quan trọng mở ra chiến tranh là sự xâm lược Ba Lan của Đức vào ngày 1 tháng 9 năm 1939. Sự kiện này đã khiến Anh và Pháp tuyên chiến với Đức, đánh dấu sự bắt đầu của chiến tranh thế giới thứ hai.
Kể từ khi chiến tranh nổ ra, các quốc gia thuộc phe Trục (Đức, Ý và Nhật Bản) đã lần lượt mở rộng chiến tranh ra nhiều khu vực khác nhau. Đức, dưới sự lãnh đạo của Hitler, đã thực hiện chiến lược "Blitzkrieg" (chiến tranh chớp nhoáng), tấn công nhanh chóng và mạnh mẽ vào các quốc gia châu Âu. Vào năm 1940, Đức chiếm đóng Pháp, Bỉ, Hà Lan, Luxembourg và một số quốc gia khác. Đồng thời, Đức cũng tiến hành cuộc tấn công vào Liên Xô vào năm 1941 trong chiến dịch Barbarossa. Trong khi đó, Nhật Bản mở rộng chiến tranh tại khu vực châu Á, chiếm đóng nhiều lãnh thổ của Trung Quốc và các quốc gia Đông Nam Á.
Bên cạnh các chiến sự tại châu Âu và châu Á, chiến tranh thế giới thứ hai cũng chứng kiến một cuộc chiến tranh ở Thái Bình Dương giữa Hoa Kỳ và Nhật Bản. Vào năm 1941, Nhật Bản tấn công Trân Châu Cảng, một căn cứ hải quân của Hoa Kỳ tại Hawaii, khiến Hoa Kỳ chính thức tham gia vào chiến tranh. Sau đó, các trận chiến lớn như Trận Midway, Trận Iwo Jima và Trận Okinawa đã diễn ra, làm thay đổi cục diện chiến tranh ở Thái Bình Dương.
Trong suốt chiến tranh, các chiến dịch quân sự của cả hai phe đều chứng kiến nhiều sự hy sinh và tổn thất lớn. Đặc biệt, chiến tranh thế giới thứ hai là thời kỳ chứng kiến một số chiến thuật tàn bạo và những hành động chiến tranh vô nhân đạo. Một trong những biểu tượng rõ nét nhất của điều này chính là cuộc tẩy chay và tiêu diệt hệ thống Do Thái của Đức, được biết đến với cái tên "Cuộc diệt chủng Holocaust". Hơn 6 triệu người Do Thái, cùng với hàng triệu người khác, đã bị giết hại trong các trại tập trung và các vụ thanh trừng khủng khiếp. Đây là một trong những tội ác chiến tranh kinh hoàng nhất mà lịch sử ghi nhận.
Tại châu Âu, Liên Xô đã trở thành một đối thủ mạnh mẽ của Đức sau khi Hitler tấn công Liên Xô vào năm 1941. Liên Xô, dưới sự lãnh đạo của Joseph Stalin, đã phản công mạnh mẽ và giành chiến thắng tại Stalingrad, đánh bại quân đội Đức trong một trận chiến đẫm máu và có ý nghĩa chiến lược. Cuối cùng, Liên Xô đã tiến vào Berlin vào năm 1945, đánh bại Đức và kết thúc chiến tranh ở châu Âu.
Ở Thái Bình Dương, Hoa Kỳ đã thực hiện chiến lược "tấn công đảo" (island-hopping), chiếm lại các đảo từ tay Nhật Bản, dẫn đến các chiến thắng quan trọng như Trận Midway và các trận đánh trên các đảo như Iwo Jima và Okinawa. Cuối cùng, sau các cuộc tấn công quyết liệt, Hoa Kỳ đã sử dụng vũ khí hạt nhân để buộc Nhật Bản đầu hàng. Vào ngày 6 và 9 tháng 8 năm 1945, Hoa Kỳ đã ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki, giết chết hàng trăm nghìn người và khiến Nhật Bản phải đầu hàng vào ngày 15 tháng 8 năm 1945, kết thúc chiến tranh ở Thái Bình Dương.
Kết thúc chiến tranh thế giới thứ hai đã mở ra một thời kỳ mới với sự thay đổi về bản đồ chính trị và xã hội toàn cầu. Các quốc gia chiến thắng đã khôi phục lại các hệ thống chính trị và kinh tế của mình, nhưng cũng đồng thời hình thành các liên minh mới, đặc biệt là sự hình thành của Liên Hợp Quốc vào năm 1945, nhằm duy trì hòa bình và tránh một cuộc chiến tranh thế giới khác. Tuy nhiên, cuộc chiến tranh này cũng dẫn đến sự chia rẽ giữa các quốc gia phương Tây và Liên Xô, tạo nên cuộc Chiến tranh Lạnh kéo dài từ sau chiến tranh đến cuối thế kỷ 20.
Chiến tranh thế giới thứ hai đã có những tác động sâu rộng không chỉ trong lĩnh vực quân sự mà còn trong các lĩnh vực chính trị, xã hội, kinh tế và văn hóa. Nó đã dẫn đến những thay đổi lớn về cấu trúc quyền lực thế giới, sự hình thành của các liên minh quân sự mới và các tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc. Ngoài ra, chiến tranh cũng mang đến một số bài học sâu sắc về sự tàn bạo của chiến tranh, sự cần thiết phải bảo vệ hòa bình và các giá trị nhân quyền. Những bài học này vẫn còn giá trị và có ảnh hưởng đến chính trị và quan hệ quốc tế cho đến tận ngày nay.
Tóm lại, chiến tranh thế giới thứ hai là một sự kiện lịch sử vĩ đại với những thay đổi mạnh mẽ và sâu rộng trong tất cả các lĩnh vực của đời sống. Mặc dù nó đã để lại nhiều đau thương, mất mát và tội ác chiến tranh, nhưng cũng chính từ cuộc chiến tranh này mà thế giới học được những bài học quý giá về hòa bình, nhân quyền và sự cần thiết phải giữ vững các giá trị này trong mọi thời đại
Bối cảnh dẫn đến chiến tranh thế giới thứ hai bắt đầu từ những căng thẳng giữa các quốc gia sau chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918). Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, Đức bị buộc phải ký Hiệp ước Versailles, điều này gây ra bất mãn lớn trong xã hội Đức. Hiệp ước này không chỉ đẩy Đức vào tình trạng khủng hoảng kinh tế mà còn làm giảm sút vị thế chính trị của nước này. Từ đó, Đức đã rơi vào một tình trạng khủng hoảng chính trị và xã hội, mà phần lớn là do các yếu tố như lạm phát, thất nghiệp và sự khốn khó của người dân. Trong bối cảnh này, Adolf Hitler, người đứng đầu Đảng Quốc xã Đức, đã lợi dụng sự bất mãn của người dân để đạt được quyền lực.
Kể từ khi chiến tranh nổ ra, các quốc gia thuộc phe Trục (Đức, Ý và Nhật Bản) đã lần lượt mở rộng chiến tranh ra nhiều khu vực khác nhau. Đức, dưới sự lãnh đạo của Hitler, đã thực hiện chiến lược "Blitzkrieg" (chiến tranh chớp nhoáng), tấn công nhanh chóng và mạnh mẽ vào các quốc gia châu Âu. Vào năm 1940, Đức chiếm đóng Pháp, Bỉ, Hà Lan, Luxembourg và một số quốc gia khác. Đồng thời, Đức cũng tiến hành cuộc tấn công vào Liên Xô vào năm 1941 trong chiến dịch Barbarossa. Trong khi đó, Nhật Bản mở rộng chiến tranh tại khu vực châu Á, chiếm đóng nhiều lãnh thổ của Trung Quốc và các quốc gia Đông Nam Á.