Trong chương trình Ngữ văn 12 Kết nối tri thức, một phần quan trọng không thể thiếu là việc tìm hiểu về các tác phẩm văn học lớp 12 và các thể loại văn học khác nhau, trong đó có truyện thơ Nôm. Truyện thơ Nôm là một hình thức nghệ thuật kết hợp giữa thơ và truyện, được sáng tác bằng chữ Nôm, mang đậm tính dân gian và phản ánh đời sống văn hóa, xã hội của người Việt Nam trong quá khứ. Đây là một trong những thể loại văn học dân gian nổi tiếng, thường được sử dụng để truyền tải những bài học về đạo đức, nhân sinh quan và thế giới quan của người xưa.
Một số tác phẩm văn học lớp 12 thi THPT đã được đưa vào chương trình học và có giá trị cao trong việc ôn tập kiến thức, tiêu biểu như Truyện Kiều của Nguyễn Du, một tác phẩm tiêu biểu của truyện thơ Nôm. Đặc điểm của truyện thơ Nôm là sự kết hợp hài hòa giữa ngôn ngữ thơ và các yếu tố của truyện, với cốt truyện hấp dẫn và nhân vật được xây dựng rõ nét. Các tác phẩm đã thi THPT quốc gia thường chú trọng vào việc phân tích cốt truyện, nhân vật, và các yếu tố nghệ thuật trong từng tác phẩm.
Truyện thơ Nôm nổi tiếng thường phản ánh những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc, qua đó giúp người đọc hiểu rõ hơn về lịch sử và phong tục tập quán. Cốt truyện của truyện thơ Nôm thường xoay quanh các chủ đề như tình yêu, gia đình, xã hội, và các mối quan hệ giữa con người với nhau. Các nhân vật trong truyện thơ Nôm thường được khắc họa rõ nét với những số phận khác nhau, từ những người anh hùng, những nhân vật phản diện cho đến những nhân vật bình dân.
Việc phân loại truyện thơ Nôm cũng là một nội dung quan trọng trong chương trình học. Các thể loại này có thể được chia thành truyện thơ Nôm trữ tình, truyện thơ Nôm ngắn, và truyện thơ Nôm dân gian. Trong đó, thơ Nôm Đường luật là một hình thức phổ biến, có sự ảnh hưởng lớn từ văn học Trung Quốc, nhưng được sáng tạo và phát triển theo cách riêng của người Việt. Những truyện thơ dân gian này không chỉ là sản phẩm văn hóa mà còn là kho tàng tri thức quý giá, phản ánh tâm tư, tình cảm, và ước mơ của nhân dân.
Ngoài việc tìm hiểu các tác phẩm, việc luyện tập với các đề đọc hiểu văn bản là một phương pháp hiệu quả giúp học sinh củng cố kiến thức, rèn luyện khả năng phân tích và cảm thụ văn học. Học sinh cần chú trọng đến việc tìm hiểu các đặc điểm, cốt truyện và nhân vật của các tác phẩm văn học lớp 12, từ đó có thể phát triển khả năng cảm nhận và lý giải các giá trị nghệ thuật trong tác phẩm. Điều này không chỉ giúp các em trong việc ôn thi mà còn phát triển tư duy phê phán và khả năng sáng tạo trong ngôn ngữ.
Đặc biệt, trong các đề thi, các em thường gặp các câu hỏi liên quan đến nhân vật của truyện thơ Nôm, cũng như cách mà các nhân vật này thể hiện các giá trị xã hội và tư tưởng của thời đại. Sự kết hợp giữa học tập và luyện đề sẽ giúp các em làm quen với dạng bài, từ đó có thể tự tin hơn khi tham gia các kỳ thi, đặc biệt là kỳ thi THPT quốc gia.
Trong quá trình ôn luyện, học sinh nên dành thời gian tìm hiểu sâu về từng tác phẩm, từ truyện thơ Nôm đến các tác phẩm văn học lớp 12, để có cái nhìn tổng quát và sâu sắc hơn về văn học dân gian Việt Nam. Sự hiểu biết này không chỉ góp phần nâng cao kiến thức văn học mà còn giúp học sinh phát triển tình yêu và niềm đam mê đối với văn học dân tộc, một phần không thể thiếu trong hành trình trưởng thành của mỗi người.
