ĐỀ CƯƠNG ÔN THI HỌC KỲ II NGỮ VĂN 11

I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN (3 điểm)

1. Yêu cầu cơ bản:

   • Đọc hiểu là phần thi kiểm tra khả năng nắm bắt nội dung, ý nghĩa và các yếu tố nghệ thuật trong văn bản ngữ liệu.
   • Thí sinh sẽ được cung cấp một đoạn văn bản (thơ, văn xuôi hoặc văn bản thông tin) và trả lời các câu hỏi từ cơ bản đến nâng cao.

2. Cấu trúc câu hỏi:

   • Nhận biết: Xác định các yếu tố cơ bản như phương thức biểu đạt (tự sự, miêu tả, biểu cảm…), phong cách ngôn ngữ, biện pháp tu từ (ẩn dụ, hoán dụ, nhân hóa…).
   • Thông hiểu: Giải thích ý nghĩa của một từ ngữ, câu văn hoặc nội dung chính của văn bản.
   • Vận dụng: Liên hệ, đánh giá vấn đề đặt ra trong văn bản; rút ra bài học thực tiễn.

3. Phương pháp ôn tập:

   • Luyện đọc các dạng văn bản khác nhau (văn nghị luận, thơ ca, truyện ngắn, văn bản thông tin).
   • Chú ý phân tích biện pháp tu từ và tác dụng của chúng trong việc truyền tải nội dung.
   • Thực hành trả lời câu hỏi theo các cấp độ từ dễ đến khó.

4. Ví dụ ngữ liệu tham khảo:

   • Một bài thơ ngắn của các nhà thơ nổi tiếng.
   • Một đoạn văn nghị luận xã hội hoặc văn bản nhật dụng.

II. NGHỊ LUẬN XÃ HỘI (2 điểm)

1. Yêu cầu:

   • Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về một vấn đề xã hội đặt ra trong đề bài.
   • Chủ đề thường xoay quanh các vấn đề gần gũi với học sinh như ý chí, trách nhiệm, lòng yêu thương, ý thức bảo vệ môi trường, ảnh hưởng của mạng xã hội…

2. Cách viết đoạn văn:

   • Mở đoạn: Giới thiệu ngắn gọn vấn đề cần bàn luận.
   • Thân đoạn: Giải thích vấn đề, phân tích mặt tích cực/tiêu cực, đưa ra dẫn chứng cụ thể.
   • Kết đoạn: Rút ra bài học, suy nghĩ cá nhân.

3. Phương pháp ôn tập:

   • Tìm hiểu các vấn đề xã hội nổi bật, đọc thêm các bài viết nghị luận mẫu.
   • Luyện viết đoạn văn ngắn theo cấu trúc rõ ràng.
   • Sử dụng dẫn chứng thực tế để làm tăng tính thuyết phục.

4. Chủ đề gợi ý:

   • Ý chí vượt khó, trách nhiệm với cộng đồng.
   • Tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường.
   • Tác động của mạng xã hội đến đời sống giới trẻ.

III. NGHỊ LUẬN VĂN HỌC (5 điểm)

1. Nội dung ôn tập:

   • Các tác phẩm trọng tâm trong chương trình học kỳ II:
     • Thơ mới:
       • "Vội vàng" (Xuân Diệu): Khao khát sống mãnh liệt, tình yêu cuộc sống.
       • "Tràng giang" (Huy Cận): Nỗi buồn nhân thế và tình yêu quê hương.
     • Văn xuôi lãng mạn:
       • "Hai đứa trẻ" (Thạch Lam): Cảnh đời nghèo khó, khát vọng về ánh sáng và hạnh phúc.
     • Văn xuôi hiện thực:
       • "Chữ người tử tù" (Nguyễn Tuân): Vẻ đẹp tài hoa và nhân cách của con người.

2. Dạng đề bài:

   • Phân tích một bài thơ, đoạn thơ trọng tâm.
   • Phân tích nhân vật, tình huống truyện hoặc ý nghĩa chi tiết trong tác phẩm văn xuôi.
   • So sánh hai tác phẩm hoặc liên hệ giữa các tác phẩm.

3. Cách làm bài nghị luận văn học:

   • Mở bài: Dẫn dắt, giới thiệu tác giả, tác phẩm và vấn đề cần nghị luận.
   • Thân bài:
     • Giới thiệu ngắn gọn nội dung chính của tác phẩm.
     • Phân tích các khía cạnh (nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa).
     • Nêu dẫn chứng cụ thể, trích dẫn nếu cần.
   • Kết bài: Đánh giá ý nghĩa của tác phẩm, liên hệ suy nghĩ cá nhân.

4. Phương pháp ôn tập:

   • Hệ thống hóa kiến thức bằng sơ đồ tư duy.
   • Ghi nhớ các dẫn chứng nổi bật.
   • Luyện viết các đề bài mẫu và học hỏi cách triển khai ý.

IV. MẸO ÔN TẬP HIỆU QUẢ

1. Lập kế hoạch học tập:

   • Phân chia thời gian hợp lý cho từng phần (đọc hiểu, nghị luận xã hội, nghị luận văn học).
   • Mỗi ngày luyện tập một dạng đề cụ thể.

2. Sử dụng sơ đồ tư duy:

   • Tóm tắt nội dung chính của từng tác phẩm.
   • Hệ thống các ý quan trọng như đặc điểm nghệ thuật, nội dung, phong cách tác giả.

3. Luyện viết:

   • Thực hành viết bài và nhờ giáo viên hoặc bạn bè góp ý.
   • Chú ý cách trình bày rõ ràng, mạch lạc.

4. Tăng cường đọc tài liệu tham khảo:

   • Đọc thêm các bài phân tích tác phẩm văn học.
   • Xem các đoạn văn mẫu để học hỏi cách hành văn.

5. Ôn tập nhóm:

   • Cùng bạn bè thảo luận, chia sẻ kiến thức, giúp giải quyết các vấn đề khó.

V. LỜI KHUYÊN TRƯỚC KHI THI

1. Khi làm bài thi:

   • Đọc kỹ đề, xác định yêu cầu chính.
   • Phân bố thời gian hợp lý cho từng phần.

2. Trình bày bài viết:

   • Viết rõ ràng, sạch đẹp, mạch lạc.
   • Chú ý chính tả, ngữ pháp, cách lập luận.

3. Tâm lý khi thi:

   • Giữ bình tĩnh, tập trung.
   • Tự tin vào kiến thức đã học.